Trong thời kỳ 4.0, khoa học kỹ thuật ngày càng phát triển theo đó vấn nạn sản xuất, mua bán, sử dụng văn bằng, chứng chỉ, giấy tờ giả tiếp tục diễn ra bằng nhiều hình thức, thủ đoạn tinh vi, sảo quyệt như: sử dụng các mạng xã hội để quảng cáo, rao bán một cách ngang nhiên, trắng trợn; tự tin về khả năng đáp ứng tất cả các nhu cầu về mọi loại giấy tờ, từ văn bằng, chứng chỉ, sổ đỏ, chứng minh thư nhân dân, bằng đại học, chứng chỉ nghề cho đến giấy phép lái xe, giấy phép kinh doanh, giấy khám sức khỏe, đăng ký kết hôn và nhiều giấy tờ khác. Ngoài ra để khuếch trương và lấy lòng tin của khách hàng, các đối tượng còn hướng dẫn rất chi tiết, cụ thể cách thức liên hệ để được tư vấn miễn phí, rồi liệt kê đầy đủ các loại giấy tờ cùng giá tiền đi kèm. Nhiều dịch vụ còn tự tin khẳng định, cam kết chất lượng giấy tờ giả như giống như thật 100% hoặc “Các bạn hoàn toàn có thể sử dụng bằng mang đi công chứng nhà nước, xin việc”. Bên cạnh việc quảng cáo trên internet, các đối tượng làm giấy tờ giả tự liên hệ, mời chào khách hàng bằng sim rác qua tin nhắn từ điện thoại hoặc Zalo.
Thực tế cho thấy việc sử dụng giấy tờ giả đã mang đến nhiều hậu quả khôn lường cho xã hội, nhất là khi được sử dụng trong các lĩnh vực như y tế, giáo dục, an ninh trật tự; ảnh hưởng tiêu cực đến danh dự, uy tín cá nhân; làm mất niềm tin của cộng đồng. Hậu quả của các hành vi như vậy đã được chỉ ra, nhưng có lẽ vì cái lợi trước mắt cho nên nhiều người vẫn nhắm mắt làm liều. Sẽ hết sức nguy hiểm cho xã hội nếu bất kỳ người nào bỏ ra tiền triệu sắm cho mình một tấm bằng giả là chỉ sau vài ngày đã trở thành dược sĩ, bác sĩ để mở cửa hàng bán thuốc, mở phòng khám tư, kỹ sư xây dựng đường sá, cầu cống, hoặc thạc sĩ đứng trên bục giảng, tham gia lãnh đạo một tổ chức, cơ quan, đoàn thể....
Dẫn đến tình trạng trên xuất phát một phần bởi quan niệm coi trọng bằng cấp, đánh giá năng lực và cơ hội thăng tiến qua bằng cấp; một phần do công tác kiểm tra, rà soát bằng cấp, chứng chỉ tại một số cơ quan, đơn vị cũng chưa được tiến hành sát sao, kỹ lưỡng, dẫn đến để lọt không ít trường hợp không có trình độ, chuyên môn nhưng vẫn được tuyển dụng, thậm chí được giữ vị trí cao. Ngoài ra, cũng vì khung hình phạt với tội danh sử dụng giấy tờ giả chưa đủ tính răn đe, phần lớn là xử lý hành chính cho nên một số người vẫn sẵn sàng sử dụng giấy tờ, bằng cấp giả để đạt mục đích xấu của họ. Những sự việc nêu trên đã bị một số đối tượng thù địch lợi dụng để chống phá Đảng, Nhà nước, chính quyền với các luận điệu xuyên tạc như: “Sử dụng bằng cấp giả để thăng tiến; Bộ máy chính quyền tha hóa”, “Xài bằng giả và căn bệnh leo cao chui sâu trong thể chế chính trị Việt Nam”...

Để phòng ngừa, đấu tranh, ngăn chặn với loại tội phạm trên các cơ quan chức năng cần tăng cường hơn nữa công tác tuyên truyền, khuyến cáo tới từng cán bộ, nhân viên và quần chúng nhân dân về các thủ đoạn hoạt động của loại tội phạm làm các giấy tờ giả đặc biệt với hoạt động sử dụng không gian mạng để quảng cáo, múa bán; đồng thời nâng cao năng lực, nghiệp vụ của đội ngũ nhân viên làm công tác hành chính, công chứng tại các cơ quan công quyền. Ngoài ra các cơ quan chức năng tiến hành rà soát, phát hiện việc sử dụng văn bằng, chứng chỉ giả để xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật. Bên cạnh đó, các cơ quan, ban ngành và quần chúng nhân dân phối hợp cùng lực lượng Công an phát hiện, đấu tranh triệt phá, bóc gỡ đường dây, ổ nhóm làm giấy tờ giả và phải xử lý thật nghiêm, triệt để đúng theo Điều 341, Bộ luật Hình sự sửa đổi, bổ sung năm 2017, Cụ thể: Điều 341: Tội làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức; tội sử dụng con dấu hoặc tài liệu giả của cơ quan, tổ chức 348:
1. Người nào làm giả con dấu, tài liệu hoặc giấy tờ khác của cơ quan, tổ chức hoặc sử dụng con dấu, tài liệu hoặc giấy tờ giả thực hiện hành vi trái pháp luật, thì bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 02 năm.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 05 năm:
a) Có tổ chức;
b) Phạm tội 02 lần trở lên;
c) Làm từ 02 con dấu, tài liệu hoặc giấy tờ khác đến 05 con dấu, tài liệu hoặc giấy tờ khác;
d) Sử dụng con dấu, tài liệu hoặc giấy tờ khác thực hiện tội phạm ít nghiêm trọng hoặc tội phạm nghiêm trọng;
đ) Thu lợi bất chính từ 10.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng;
e) Tái phạm nguy hiểm.
3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 07 năm:
a) Làm 06 con dấu, tài liệu hoặc giấy tờ khác trở lên;
b) Sử dụng con dấu, tài liệu hoặc giấy tờ khác thực hiện tội phạm rất nghiêm trọng hoặc tội phạm đặc biệt nghiêm trọng;
c) Thu lợi bất chính 50.000.000 đồng trở lên.
4. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng
Tuy nhiên việc thực thi pháp luật chỉ có thể thật sự nghiêm minh khi mỗi người dân đều tự nâng cao ý thức, không ham cái lợi trước mắt, biết nói không và có thái độ kiên quyết lên án, phê phán với việc sử dụng giấy tờ, bằng cấp giả, không làm những việc có tính chất lừa đảo, dối trá. Khi nhu cầu giảm thì nguồn cung ắt sẽ phải giảm theo và những kẻ sử dụng, mua bán giấy tờ giả sẽ phải lo ngại, e sợ trước khi thực hiện hành vi phạm tội. Đồng thời, cộng đồng cũng cần phát huy ý thức trách nhiệm trong việc giám sát, phát hiện, lên án các hành vi sử dụng giấy tờ, bằng cấp, chứng chỉ... giả. Chính sức mạnh cộng đồng sẽ là liều thuốc đặc hiệu góp phần ngăn chặn có hiệu quả loại tội phạm nguy hiểm này.
Khi phát hiện hành vi sản xuất, mua bán, sử dụng giấy tờ giả, đề nghị công dân hãy trình báo ngay cho cơ quan chức năng nơi gần nhất hoặc điện thoại đến trực ban Công an huyện Thanh Miện, SĐT 02203.736.534 để được hướng dẫn, xử lý, mọi thông tin của công dân đều được bảo mật theo đúng quy định./.
Vũ Văn Chiến (Công an huyện Thanh Miện)